شهر حریره واقع در بخش کیش از توابع شهرستان بندر لنگه و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. دوران طلایی شهر حریره کیش از سال ۳۶۷ تا ۹۱۲ هجری قمری بودهاست. محوطه حریره، براساس نتایج کاوشهای باستانشناسی انجام شده، از مجموعه ساحلی و خانه اعیانی، حمام، مسجد و قناتهای قدیمی تشکیل شده است.گستره خرابههاي شهر قديمي حريره حدود ۱۲۰ هكتار وسعت دارد و روزگاري شهري بزرگ و آباد در منطقه بوده است که بیانگر وجود شهری آباد و بزرگ با جمعیتی کثیر بوده است.
بندر شهر حريره، يك شهر متمركز با معماري برونگرا بوده و از معماري دفاعي و درونگراي ديگر شهرهاي تاريخي ايران در آن نشاني نيست. ساحل صخرهاي مرتفع آن از سطح دريا تقريبا 10 متر بلندتر است و وجود سه خليج و دماغه كه نقش بندرگاه طبيعي را دارد و همچنين درياي نسبتاً آرامتري از ديگر كرانهها و سواحل جزيره خود عامل شكلگيري شهر در ساحل شمالي شده است.
تاكنون عمليات اكتشافي باستانشناسي بقاياي شهر تاريخي حريره در سه مجموعه مجزا انجام شده است:
خانه اعياني: خانه اعياني يكي از نمونههاي قديمي مسكن جمعي در حاشيه خليج فارس محسوب ميشود و يادآور خانههاي چندخانوار قديمي در داخل فلات ايران و در شهرهايي چون يزد، اصفهان و كاشان است. كاشيهاي ستارهاي شكلي كه در اين خانه به دست آمده است، همانند كاشيهايي است كه زينت بخش بناهاي مهم ايلخاني ايران همچون تخت سليمان و سلطانيه است. پيدايي اين مقدار كاشي كه يقيناً عنصر وارداتي به جزيره است نشان ميدهد كه اين عمارت به يكي از ثروتمندان كيش تعلق داشته است.
بخش كارگاهي و صنعتي: مجموعه كانالهاي افقي و زيرزميني و چاههاي متعدد در گوشه و كنار، مجموعهي بسيار جالب و نادري را تشكيل ميدهد كه هنوز عملكرد آنها روشن نيست، اما به نظر ميرسد كه ارتباط مستقيم، با فعاليتهاي صيادي (صيد ماهي، مرواريد و مرجان) داشته و براي دسترسي آسانتر به دريا احداث گرديده است. شايد هم بتوان فرض كرد كه اين راهروها و كانالها راههاي مخفي بوده است كه در مواقع هجوم و حمله اهالي شهري ميتوانستهاند به طور اضطراري از آن ها استفاده كنند.
مجموعه حمام: اين مجموعه شامل حمامي است با صحنهاي متعدد و حصار آن به مساحت تقريبي ۵۰۰ مترمربع. سربينه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذكر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشيدهاي از آن جدا شده است. دو خزينه كوچك و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرين بخش ساختمان را تشكيل دادهاند.باستان شناسان معتقدند اين حمام كه شايد در نوع خود از قديميترين حمامهاي ايراني باشد كه طي كاوشهاي باستانشناسي كشف و شناخته شده است، و دو دوره متمايز و مجزا از هم دارد (دوره ايلخاني – دوره تيموري) با توجه به ظرفيت محدود حمام و با در نظر گرفتن ديوار بيروني سراسري كه تا مجموعه عمارت اعياني كه در جنوب شرقي حمام و به فراز تپهاي بلند قرار گرفته امتداد يافته است. به نظر ميرسد كه اين بنا حمامي خصوصي بوده و به صاحب مجموعه اعياني تعلق داشته است.
مسجد شهر حریره: از مسجد جامع شهر حریره بقایای مناره بلند و با شکوه با پلان دایره ای و پلکان داخلی ، پایه ها و ستون های چند وجهی متعدد بر جای مانده، این مسجد دارای آب انباری بوده که مسقف بوده ولی سقف آن به درون آب انبار فرو ریخته است .در حال حاضر هیچ قسمت این مسجد مسقف نبوده است اما بنا به شواهد پوشش سقف مسجد ترکیبی از طاق آهنگی ، طاق چهار بخشی و سقف تخت ( تیر پوش ) بوده است . از این مسجد یک مناره و چهار محراب شناسایی شده است .از کل مساحت مسجد ، 1200 متر به شبستان سرپوشیده یا محل نمازگزاران اختصاص داشته که حدوداً بالغ بر 2200 تا 23000 نفر نمازگزار را پذیرا بوده است . بنای اولیه مسجد حدوداً نهصد تا هزار سال قبل از یک فضای کوچک با حداکثر سه فرش انداز و محرابی ساده و کوچک شروع شده ( حدودا 900 تا 2000 سال قبل ) و هم زمان با رشد جمعیت و رونق شهر بر وسعت و تزئینات آن افزوده شده است . از اواخر دوره تیموری به بعد در حدود چهارصد سال پیش این شهر رو به افول نهاد و از وسعت مسجد نیز کاسته شد . در دوره های پایانی با استفاده از مصالح موجود ، مسجد کوچک تری در محل محراب مرکزی ساخته شد . در کنار مسجد ، بقایای یک برج به چشم می خورد که پایه آن که برجا مانده است که مربع شکل است و اینکه آیا برج کاملاً این شکل را حفظ کرده و یا دایره ای بوده ، مشخص نیست . آخرین یافته های باستان شناسی ، وجود بازار پر رونقی را در کنار مسجد نشان می دهد . این بازار یادآور تجارت سودآور و پر رونق بین المللی این جزیره با کشورهای هندوستان ، چین ، عربستان و زنگبار است .